TBDHD Başkanı Topçuoğlu, inme rahatsızlığı konusunda bilgiler paylaştı:Genç yaşlı dinlemiyor, inme her yaşta görülebiliyor

MAYIS ayı dünyanın birçok ülkesinde “Ulusal İnme Farkındalık Ayı” olarak kabul edilmiştir. Ülkemizde inme ve nörovasküler hastalıklar konusundaki akademik otorite olan Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği (TBDHD) bu ayı “İnme Konusunda Bilinçlendirme” zamanı olarak görüyor. Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. M. Akif Topçuoğlu ile inme rahatsızlığı, tedavi süreçleri ve toplumdaki inme algısı gibi konularda bir röportaj gerçekleştirdik. “Elbette Koronavirüs günleri hepimiz için çok zor ve endişe vericidir. Aniden hayatımıza girdi ve herşeyi altüst etti, bizi değiştirdi ve değiştiriyor. Bakanlığımızca yönetilen süreçte önlemlere azami uymamız şart. Ama bilinen şu: İnme bugünlerde azalmadı ve tedavisi de değişmedi. Unutmayınız, Nöroloji hekimleri görevi başındadır. Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği ve biz nöroloji hekimleri, inme hastaları ve aileleri için bu zor günlerde bunu özellikle hatırlatmak istiyoruz.” ifadelerini kullanan Topçuoğlu ile yaptığımız röportaj şu şekilde:
- Zafer Gazetesi: İnme Nedir? Neden Önemlidir?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnme, beynin kan akımını sağlayan damarlardan birinin ani tıkanması ya da akımının azalması sonucunda olabileceği gibi, bu damarların yırtılması sonucunda da oluşabilir. Bu süreçte beyne yeterli oksijen ve gerekli besin maddeleri gitmezse beyin hücrelerinde ölüm başlar.
- Zafer Gazetesi: Halk arasında inmenin başka adları da var mıdır? 
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnme için felç ya da beyin felci gibi isimlendirmeler de kullanılmaktadır.
- Zafer Gazetesi: İnme çeşitleri nelerdir? 
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İki tip inme çeşidi vardır. Damarın ani tıkanması ya da beyne giden kan akımının azalması sonucu oluşan inmeye tıkayıcı inme, damarların yırtılması sonucu kanın beyin dokusuna ya da beyin zarlarının arasına dağılması ile oluşana da kanamalı inme denir. Tıkayıcı inme tüm inmelerin yaklaşık yüzde 80’ini oluştururken, beyin kanaması yüzde 20’sini oluşturur.
- Zafer Gazetesi: İnme neden önemlidir? 
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnme, beynin bir bölgesini ya da tümünü etkileyerek kişide işlev kaybına yol açar. Vücudun bir yarısında uyuşukluk, kuvvetsizlik, konuşma ve görme bozuklukları, dengesizlik, bilinç değişiklikleri oluşturabilir. Bu da kişinin yaşam aktivitesini etkileyerek kimi zaman yatağa bağımlı hale getirebilir, kimi zaman ölüme yol açar. 
- Zafer Gazetesi: İnme sıklığı nedir?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: Dünya genelinde yaklaşık her 1 dakikada 1 kişi inme geçirmekte ve her 3 dakikada 1 kişi de inme nedeni ile ölmektedir. İnme, tüm dünyada koroner kalp hastalığı ve kanserden sonra, üçüncü sıklıkta gelen ölüm nedenidir. 
- Zafer Gazetesi: İnme geçiren kişi bir daha inme geçirir mi?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: Bir kez inme geçiren 4 kişiden biri takip eden 5 yıllık süre içinde tekrar inme geçirebilir.
- Zafer Gazetesi: Gençlerde inme olur mu?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnme sıklıkla ileri yaşın hastalığı olmakla birlikte her yaşta da görülebilir. Bebeklik, çocukluk, ergenlik ve genç erişkin dönemde de karşınıza çıkabilir. 
- Zafer Gazetesi: Stres inmeye yol açar mı?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: Stres kişinin yaşam stilini, kişilik özelliklerini ve anksiyete durumunu etkiler. Uzun süre psikofiziksel strese maruz kalan kişilerde inme riski, yaşamlarını daha rahat geçiren kişilere göre 4 kat fazladır. 
- Zafer Gazetesi: İnme riskini azaltmak için neler yapmalıyım?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnmeye yol açan risk faktörlerini kontrol altına almak gerekir. Tansiyonunuzu ölçün, kan yağlarınızın ve kan şekerinizin değerini öğrenmek için tahlil yaptırın, sigara içmeyi bırakın, fazla kilonuz varsa diyete girin ve düzenli yürüyüşler yapın. Bu risk faktörleriniz mevcutsa da doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli kullanın. İnme risk faktörlerinin bir bölümü yaş, erkek cinsiyet ve ailesel özelliklerdir, bunları değiştiremeyiz. Diğerleri ise tedavi ile değiştirilebilen risklerdir ki bunları bilmeli, doktorumuzun önerilerine uymalı ve ilaçlarımızı düzenli kullanmalıyız. Değiştirebileceğimiz risk faktörleri ise yaşam tarzı ile ilgili olanlardır. Burada önemli unsur durumumuzu bilmemiz ve gereğini yapmamızdır. Yani rakamlarımızı bilmemiz gerekir.
1-Boy ve Kilo: Vücut kitle indeksini Hesapladın mı? Vücut kitle indeksi “kilo/boy x boy”dur. 20-25 arası idealdir. 30’un üzerinde ise obezite var demektir. Obezite ciddi risktir, tedavisi gerekir. 
2-Bel çevren kaç cm? Göbek kısmında yağlanma inme riskini artırır. Kadınlarda 88 ve erkeklerde 102 santimi geçiyorsa önlem şart! 
3-Tansiyonunu biliyor musun? En son ne zaman ölçüldü? İdeal değer 12/8. Senin ki kaç? 
4-Kan şekerin normal mi? Diyabet sık görülen bir hastalıktır. Kilolu olmak, hareketsizlik ve ailede şeker hastası olması riskler arasında yer alır. Türkiye’de çok sayıda hasta diyabeti olduğunu bilmiyor. Şeker hastalığının olduğunu inme geçirdikten sonra öğrenmemek için gereğini yapalım. 
5- Kan yağların nasıl? Kan yağlarının yüksekliği inme için risk faktörüdür. Total kolesterol, LDL ve HDL değerleri ölçüldü mü? 
6-Egzersiz yapıyor musun? Yürüyüş yapmak inme riski azaltır. Bugün kaç adım attın? 
7- Diyetine dikkat ediyor musun? Bu gün kaç kalori aldın? Akdeniz diyeti diye tabir edilen meyve sebze ağırlıklı diyet en iyisidir. Hazır ve işlenmiş gıdalardan uzak durabildin mi bugün? 
8- Sigara içmiyorsun değil mi? İnmeyi engellemek için hem sizin hem de evdeki hiç kimsenin sigara içmemesi şart. Pasif içici olmamak senin elinde. 
9- Alkole hayır de! Alkol inmeyi artırır. İçmemelisin. Ne kadar alkol aldın? Doğru cevap “Hiç”. 
10- Nabız nasıl? Kalp atımı düzensizliğinin sık görülen formu Atrial Fibrilasyon kısaca AF’dir. Zaman zaman çarpıntı oluyor veya atım düzensiz ise hemen doktoruna başvurmalısın.
- Zafer Gazetesi: İnme geçirdiğimden ne zaman şüphelenmeliyim, ne yapmalıyım? 
- Prof. Dr. Topçuoğlu: Aniden yüzünüzde kayma, eğrilme - Kol veya bacağınızda kuvvetsizlik, tutmama - Konuşmanızda bozulma, peltekleşme - Çift görme şikâyetleri oluşursa inme geçiriyor olma ihtimaliniz vardır. Derhal 112’yi arayın. Bu şikâyetlerim oldu, ama kendiliğinden hızlıca düzeldi. Yine de inme olabilir mi? Şikâyetlerin kendiliğinden düzelmesi inme tehlikesinin geçtiği anlamına gelmez. Derhal 112 ile temasa geçin.
- Zafer Gazetesi: Şikâyet-lerimi düzeltmek için kafamı soğuk su dökmem fayda eder mi; soğuk bir şeyler içersem faydası olmaz mı? 
- Prof. Dr. Topçuoğlu: Soğuk suyun faydası yoktur. Ayrıca inme esnasında yutma fonksiyonu da bozulabilir; bir şey yemeye veya içmeye çalışırken besinleri genze ve akciğerlere kaçıp akciğer enfeksiyonuna veya zatürreye yol açmak mümkündür. İnmeye nasıl müdahale edileceğini 112 ekipleri bilir, lütfen onlarla bağlantıya geçin. 
- Zafer Gazetesi: Biraz uyuyup dinlensem daha iyi olmaz mı? 
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnme tedavisinde en önemli unsur zamandır. Her kaybedilen dakika, geri dönülmez beyin hasarına bir adım daha yaklaşmaktır. Lütfen hiçbir şey için vakit kaybetmeden derhal telefonunuzdan 112’yi tuşlayın. 
- Zafer Gazetesi: Aciller kalabalık oluyor, onun yerine evin yakınındaki poliklinikten randevu alıp değerlendirilsem daha uygun olmaz mı?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnme tedavisi acil şartlarda uygulanabilen bir tedavidir. Tedavi başarısı, ancak doğru merkeze zamanında ulaşabilmekle mümkündür. Size en yakın merkezleri, o gün o saat için, inme tedavisine hazır merkezleri 112 bilir, lütfen derhal onlara ulaşın. 
- Zafer Gazetesi: Şikâyet-lerim için hemen bir kan sulandırıcı, bir aspirin alsam uygun mudur?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İnmelerin bir kısmının sebebi kanamadır. Bu nedenle uygun görüntülemeler yapılmadan kan sulandırıcı ilaç almak faydadan çok zarar getirebilir. İnmenin nedeni ve ilaç kararı ancak acil serviste yapılacak değerlendirmeden sonra olabilir.
- Zafer Gazetesi: İnme sonrasında sağlık nasıl korunabilir?
- Prof. Dr. Topçuoğlu: İyileşen 4 inme hastasından birinin yeniden inme geçirdiği bilinmektedir. O nedenle hastaneden taburculuk sonrasında da gerekli önlem ve önerilere uyulması gereklidir. Kontrollere Düzenli Gidilmesi: Hastaneden taburcu olurken kontrollere ne zaman ve hangi aralıklarda gelineceği mutlaka sorulmalı ve gerekli randevular alınmalıdır. İlaçların Düzenli Kullanılması: Hastanede başlanan ilaçların düzenli kullanılması hayati önem taşır. Kan Basıncı Takibi: Hastanede başlanmış olan tansiyon ilaçları düzenli şekilde kullanılmalı, evde düzenli kan basıncı ölçümleri yapılmalı, kayıt edilmeli ve kontrollere giderken bu kayıtlar hekimlerinize göstermek için götürülmelidir. Kan Şekeri Kontrolü: Şeker hastalığı (Diyabet) iskemik inme riskini 1-2 kat arasında arttırmaktadır. Diyabetin tedavisinde uygun diyet ve ilaç tedavileri ve fiziksel egzersiz önemlidir. Sağlıklı Beslenme ve Diyet: Tuzlu, şekerli ve yağlı yiyeceklerden kaçınırken, sebze, meyve ve tam tahıllı yiyeceklerden oluşan bir besleme yöntemi tercih edilmelidir. Sigara Kullanımının Sonlandırılması: Pasif içiciliğinde önemli bir risk faktörü olduğu bilinmektedir. Sigara kullanımı derhal sonlandırılmalı ve gerekirse bu konuda profesyonel destek alınmalıdır (Sigara bırakma merkezine gitmek gibi). İdeal Kiloya İnilmesi: Sağlıklı beslenme, diyet ve egzersizle hedef kiloya inilmesi sağlanmalıdır. Fiziksel Aktivite: Düzenli fiziksel aktivitede bulunmak kas kaybının önlenmesinin yanı sıra vücut ağırlığının, kan şekerinin ve kan yağlarının düşürülmesi üzerinde de etkili olur.